بررسی تأثیر عناصر اقلیمی بر بروز بیماری سالک جلدی در شهرستان‌های گیلانغرب و کرمانشاه طی سال‌های 1395-1385

طرح مسئله: شرایط آب‌وهوایی هر منطقه در پراکندگی بیماری‌ها نقش مهمی دارد. بیماری سالک ازجمله بیماری‌هایی است که شرایط آب‌وهوایی در پراکندگی آن نقش داشته است. این بیماری در ایران در بعضی مناطق جغرافیایی کشور مسائل مهم بهداشتی ایجاد می‌کند؛ به همین دلیل در این پژوهش تأثیرات و تغییرات دما، بارش و رطوبت نسبی در شیوع بیماری سالک جلدی (لیشمانیوز) در دو شهرستان گیلانغرب و کرمانشاه در استان کرمانشاه بررسی مقایسه‌ای خواهد شد. روش کار: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. داده‌های هواشناسی مربوط به متغیرهای دما، بارش و رطوبت نسبی از ادارة کل هواشناسی استان گرد‌آوری شده است؛ همچنین داده‌های مربوط به بیماری سالک طی دورة آماری 1395- 1385 از مرکز بهداشت استان و محاسبات آماری پژوهش با بهره‌گیری از نرم‌افزار spss تهیه شده و برای نشان‌دادن مناطق آلوده به بیماری نرم‌افزار ARC GIS به کار رفته است. اهداف: هدف اصلی این پژوهش، تحلیل زمانی - مکانی بیماری سالک پوستی در استان کرمانشاه و اهداف فرعی، شناسایی کانون‌های اصلی و روند زمانی بیماری سالک و بررسی رابطة بین عناصر اقلیمی و پراکندگی بیماری سالک در این استان است. نتایج: یافته‌های پژوهش نشان داد دما، بارش و رطوبت نسبی بر شیوع بیماری سالک در دو شهرستان گیلانغرب و کرمانشاه به‌صورت متفاوت اثر می‌گذارد. در شهرستان گیلانغرب دما، بارش و رطوبت نسبی، عوامل تأثیرگذار بر شیوع بیماری‌ است؛ به گونه‌ای که بین متغیرهای متوسط کمترین دما و بروز بیماری با ضریب همبستگی (0.246)-r= ، رابطة منفی معناداری در سطح 99% وجود دارد؛ ولی در شهرستان کرمانشاه هیچ‌گونه اثری بر شیوع بیماری ندارد. بررسی روند تغییرات زمانی بروز بیماری در دو شهرستان نشان داد از این نظر متفاوت‌اند. شهرستان گیلانغرب، منطقه‌ای است که پشه‌خاکی ناقل بیماری به‌صورت بومی در آن فعالیت دارد؛ در حالی که در شهرستان کرمانشاه ناقل بیماری قادر به فعالیت نیست. درنتیجه تغییرات اقلیمی آب‌وهوا و فصول مختلف بر رشد و انتشار پشه‌خاکی بالغ اثر می‌گذارد؛ از این رو الگوی عفونت بیماری در دو شهرستان گیلانغرب و کرمانشاه ازنظر اقلیمی با یکدیگر متفاوت‌ است.